چکش وسیله ای برای وارد کردن ضربه های ناگهانی به یک شیء می باشد و بیشتر استفاده چکش برای کوبیدن میخ، آهنگری فلزات، ضربه زدن به انواع قلم و همچنین شکستن اجسام مختلف است.
چکش از ابتدایی ترین وسایل ساخت بشر بوده و اولین استفاده از چکش های دسته دار به حدود ۳۰ هزار سال پیش از میلاد بر می گردد، اما چکش های امروزی با همین شکل و استفاده، اولین بار ۳ هزار سال پیش از میلاد و در بین النهرین ساخته شده است. علاوه بر این پژوهش های باستان شناسی نشان می دهد که استفاده از چکش های نجاری برای کوبیدن میخ حداقل به ۷۵ سال پس از میلاد برمی گردد.
مدل های مختلف چکش:
این ابزار دارای مدل های مختلفی می باشد و در بسیاری از مشاغل کاربرد دارد. چکش از یک قسمت سری از جنس فلز و یک دسته غیر فلزی برای جذب ضربه وارده درست شده است که با یک سوراخ مخصوص و یا با چسب یا به وسیله هر دو به هم متصل می شوند. قدرت یک چکش از وزن قسمت سری و همچنین طول دسته آن حاصل می شود. در بعضی مدل ها، چکش از یک تکه فلز ساخته شده است و در این مدل، احتمال جدا شدن کله چکش از دسته از بین رفته است. برای اینکه دسته چکش از دست لیز نخورد و یا در اثر ضربه، لرزش به دست وارد نشود، بر روی چکش های یک تکه، یک پوشش لاستیکی و یا کائوچویی قرار می دهند.
کله چکش‌ها معمولا از فلزهایی مثل فولاد، برنج، برنز و تیتانیوم و یا از چوب، پلاستیک، کائوچو یا چرم ساخته می شود، و دسته آن از جنس چوب، فایبرگلاس یا فلز می باشد. چکش‌های تیتانیومی با وجود اینکه حتی از مدل فولادی هم قدرت بالاتری دارند اما سبک تر از آن ها هستند ولی قیمت بالاتری دارند. علاوه بر کله چکش که به شکل ها و اندازه های مختلفی ساخته می شود، دسته آن نیز در ضخامت ها، قوس ها و شکل با هم متفاوتند.
کاربردهای چکش
کاربردهای چکش:
همانطورکه ذکر شد، چکش‌ها از دو قسمت به نام‌های دسته و مضربه ساخته می‌شوند و مهمترین استفاده آن ها ضربه زدن به میخ است. اما از چکش استفاده‌های دیگری هم می‌شود که عبارتند از:
۱- شکستن هر نوع اشیایی
۲- صاف کردن ورقه‌های فلزی
اما باید بدانید که چکش انواع مختلفی دارد که هر یک از آن‌ها کاربرد خاصی دارند و برای انجام یک یا چند کار مشخص طراحی و ساخته شده اند. چکش‌ها به طور کلی به دو دسته چکش‌های سبک و چکش های سنگین تقسیم بندی می‌شوند و دلیل این دسته بندی وزن سر چکش است که در برخی از چکش‌ها کم و در برخی دیگر زیاد است.
توجه داشته باشید که سر چکش از فولاد کربنی که حرارت دیده است می‌سازند تا مقاومت و استحکام لازم برای ضربه وارد کردن را داشته باشد. به دلیل خم نشدن سر چکش در زمان وارد کردن ضربه به هر وسیله‌ای، فورج و یا عملیات حرارتی آن را می‌سازند. همچنین در ساخت برخی از چکش‌ها از مس، برنج، بابیت و سایر فلزهایی که از مقاومت بالایی برخوردار هستند استفاده می‌شود. معمولا جنس دسته چکش‌ها از فولاد، چوب و یا موادی از کامپوزیت می باشد.
انواع چکش
انواع چکش:
چکش‌ها برای کارهای مختلف و در انواع مختلفی ساخته می شوند و در ذیل به معرفی انواع آن ها می پردازیم:
چکش نجاری:
متداول ترین نوع چکش است و از آن برای هر کاری استفاده می شود. از قسمت پهن آن برای ضربه زدن و تخریب چیزی استفاده می کنند. از قسمت پنجه شکل جلوی چکش به عنوان اهرم می توان استفاده کرد و داخل این قسمت شکافی وجود دارد که برای بیرون کشیدن میخ کاربرد دارد.
چکش سر گرد:
کله این چکش از یک قسمت تخت و یک قسمت گرد تشکیل شده است و از آن برای شکل دادن به فلزات و گرد کردن لبه های پین های فلزی و اتصال دهنده ها و همین طور پرچ کاری استفاده می شود.
چکش جوش زدا:
برای پاک کردن پوسته به وجود آمده روی محل جوشکاری استفاده می شود.
چکش آجر:
از این ابزارعلاوه براین که به عنوان چکش معمولی برای خرد کردن سنگ ها و مصالح استفاده می شود، قسمت نوک تیز آن برای شکستن سنگ ها کاربرد دارد.
چکش آجر
چکش برق کاری:
این چکش خیلی شبیه چکش نجاری است و فقط زاویه قسمت جلویی آن تفاوت دارد و دسته آن ها از فایبرگلاس ساخته شده که جاذب ضربه و عایق برق است.
چکش نرم:
سری این چکش ها از جنسی غیر فلزی مثل چوب یا پلاستیک ساخته می شود و برای ضربه زدن به اشیائی که نباید سطح آن ها صدمه ای ببیند کاربرد دارد.
چکش پونز:
این چکش مخصوص ضربه زدن به میخ های کوچک و پونز ساخته می شود و معمولا یکی از دو سر آن آهن ربایی است و یک دهانه دارد که میخ داخل آن جایگذاری م یشود تا بتوان به راحتی میخ را کوبید.
چکش آهنگری:
این وسیله به صورت خاص و با مقاومت بالایی طراحی شده است و از آن برای کوبیدن، شکل دادن و خم کردن فلزات بیرون آمده از کوره استفاده می شود.
چکش آلومینیومی:
این چکش به صورتی طراحی و ساخته شده است که در صورت ضربه زدن، سطوح مورد نظر را تغییر نمی دهد.
چکش آهنگری
چکش مس و چرم:
سر این وسیله از جنس مس و یا با چرم پوشانده شده است و برای ضربه زدن به فلزات بدون اینکه رد ضربه باقی بماند از آن استفاده می شود.
چکش زمین شناسی:
این چکش یک سر تیز میخ مانند و یک سر پهن دارند و برای ضربه زدن و شکستن سنگ ها استفاده می شود. در واقع این ابزار نوعی کلنگ کوچک است که علاه براینکه زمین شناسان برای نمونه برداری و کارهای علمی از آن استفاده می کنند، برای شکستن قطعات سنگی هم کاربرد دارد.
چکش میخ کش یا چکش دو شاخ:
از بهترین و کاربردی‌ترین چکش‌هایی است که برای کوبیدن و بیرون آوردن میخ از هر سطحی مورد استفاده قرار می گیرد. وزن استاندارد این ابزار تقریبا ۴۵۰ تا ۷۰۰ گرم است که دارای یک سر فلزی و یک دسته چوبی، فایبر و یا فلزی است.
چکش سر صاف:
دقیقا برعکس چکش سر گرد می باشد و سر قلمی طوری دارد که معمولا جای آن در چکش به صورت عمود و یا به موازات دسته است.
پتک
پتک:
پتک نوعی چکش است که برای شکستن بتن، سازه‌های بنایی و کارهایی که نیاز به ضربه با فشار بیشتری دارند، استفاده می‌شود. معمولا وزن پتک‌ها تقریبا ۶ کیلوگرم است و دسته آن به منظور راحتی کاربر در زمان استفاده بلند است تا نیروی گشتاور بیشتری را اعمال کند.
پتک دو سر تخت:
از این مدل چکش در بنایی برای کوبیدن میخ یا مغار مورد استفاده قرار می‌گیرد و در برخی از مواقع از این مدل چکش برای شکستن و یا خراب کردن در ساختمان سازی نیز استفاده می‌کنند.
چکش دیوار خشک:
سر این چکش شبیه شبیه به تبر است و برای ایجاد سوراخ و شکاف بر روی دیوار برای یافتن لوله آب و درست کردن نشتی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین از این چکش برای کوبیدن میخ به دیوار و سایر اجسام استفاده می‌شود.
چکش برقی:
نوع برقی چکش‌ها برای انجام کارهای سنگین که انجام این کارها با چکش دستی امکان پذیر نیست، قابل استفاده می باشد. به عنوان مثال برای شکستن بتن، جدا کردن سازه و هر نوع تخریبی می‌توان از چکش برقی استفاده کرد.
نکات خرید چکش
نکات خرید چکش:
نکات مهمی که قبل از خرید چکش باید به آن توجه داشته باشید:
نوع و مدل چکش
مهمترین موضوعی که قبل از خرید چکش باید بدانید، این است که این وسیله را برای انجام چه کاری احتیاج دارید. بعد از اینکه این موضوع را مشخص کردید آن وقت می‌توانید بهترین مدل و برند را برای خود انتخاب کنید.
وزن
با توجه به که این ابزار به وسیله استفاده از دست کاربر کار می‌کند، باید وزن نسبتا پایین داشته باشد تا کاربر در زمان استفاده از آن خسته نشود.
اندازه
ابعاد و اندازه چکش هم به اندازه وزن آن دارای اهیمت می باشد. چکش‌هایی که دسته خیلی بلندی دارند، استفاده از آن‌ها سخت است، ولی در برخی از مدل‌ها لازم است که دسته در حد استاندارد بلند باشد.
شکل سری
با توجه به این مساله که تفاوت مدل‌های مختلف چکش در شکل سری آن است، لازم است که قبل از خرید توجه داشته باشید که کدام شکل از آن را با توجه به کاربردش لازم دارید.
طراحی و جنس دسته
جنس دسته چکش‌ها نیزدارای انواع مختلفی می باشد و این بخش از چکش برای راحتی کار کردن با آن مهمترین مساله است. دسته چکش باید به صورت ارگونومیک طراحی شده باد و کاربر در زمان استفاده از آن احساس خستگی کمتر داشته باشد.
معمولا چکش‌هایی که دسته چوبی دارند، سبک وزن هستند و برای حرفه نجاری بهترین انتخاب هستند و باعث سر خوردن دست کاربر نمی شود،اما چکش‌هایی با دسته آهنی برای مشاغل آهنگری و مکانیکی مناسب‌تر هستند.
