خط کش تیره دار، یکی از ابزارهای مورد استفاده در صنعت نجاری می باشد و معمولا از جنس چوب، فلز یا پلاستیک ساخته می‌شود و برای علامت گذاری روی سطح چوب دارای کاربرد می باشد.
این ابزار، دارای مدل‌های مختلف یک تیغه (تیره) و یا دو تیره (تیغه) می باشد و به صورت عمود بر بدنه قرار گرفته اند و این تیغه به صورت کشویی در بدنه حرکت می‌کند.
سر تیغه در این خط کش، یک خار قرار دارد و در سطح کار فرو رفته و خطی موازی با لبه کار ایجاد کرده است.
درون بدنه ی تیغه هم یک پیچ قرار دارد و باعث محکم شدن تیغه در جای خود شده است. البته این ساختار در مدل‌های مختلف این خط کش های تیره دار تا حدودی دارای تفاوت می باشد.
انواع خط کش تیره دار
اولین نمونه ی این خط کش ها که طرفدارای بسیار زیادی هم دارد نوع چوبی می باشد و تمامی بخش‌های بدنه ی آن از تیغه و بدنه تماما از جنس چوب ساخته شده است.
فقط خار موجود در آن از جنس فلزاتی مانند فولاد می باشد و در بعضی از مدل های این خط کش ها، دو خار در طرف دیگر تیغه هم قرار دارد و برای ایجاد اتصال‌های کام و زبانه دارای کاربرد می باشد.
مدل های قدیمی این خط کش ها، دارای معایبی می باشد و ممکن است در خلاف جهت رگه ها باعث بلند شدن الیاف چوب شوند.
در برخی از مدل های این خط کش ها، به جای خار یا میخ از نوعی کاتر چاقو شکل استفاده شده است و مزیت آن هم برای تیز کردن نوک خط کش می باشد و برای استفاده در خلاف جهت رگه‌های چوب بسیار کاربرد دارد و خطوط بسیار دقیق و تمیزی ایجاد می‌کند. به همین دلیل برای کارهای ظریف مانند منبت‌کاری مناسب است.
خط کش تیره دار فلزی یا دیسکی از جدید ترین مدل های این محصول می باشد و تماما از فلز ساخته شده است و در شکل و ساختار هم دارای تفاوت هایی با مدل های چوبی می باشد.
در انتهای تیغه ی این ابزار یک دیسک قرار دارد و روی سطح چوب شیار ایجاد می‌کند و بدنه ی آن دایره‌ای شکل است.
ویژگی این خط کش به این صورت است که، به راحتی تعویض و یا تیز می شود و در جهت رگه‌های چوب و هم در خلاف جهت آن ها استفاده می شود.
بعضی از مدل های این خط کش، دارای دو تیغه ی دیسکی می باشند و برای برش اتصال‌هایی مانند کام و زبانه بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع خط کش تیره دار کار با آن
کاربرد خط کش تیره دار
خط کش تیره دار، بر روی سطح یک قطعه، خطی به موازات لبه آن ایجاد می‌کند و بعد از تنظیم فاصله ی مورد نظر، خط کش را روی لبه کار قرار می دهید و در امتداد قطعه کار می‌کشید و با توجه به نوع این خط کش، خطی را روی قطعه کار کشیده یا حک می‌کند.
برای ایجاد برش و یا اتصالات مختلف و بسیاری از کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد و دیگر اینکه، زمانی که می خواهید یک فاصله ی مشخص از لبه را در تعداد زیادی از قطعات چوب علامت‌گذاری کنید، دارای کاربرد می باشد.
برخی از افرادی که در صنعت نجاری کار می کنند، برای ایجاد اتصالات مختلف و برای علامت گذاری خط اولیه در اتصال دم چلچله از این خط کش ها استفاده می کنند.
به وسیله ی این ابزار، شیار نازکی را بر روی چوب ایجاد می‌کنند و مغار را بر روی آن قرار می دهند و کار حکاکی را آغاز می کنند.
دیگر اینکه، برای تعیین میزان ضخامت قطعات چوبی مورد استفاده قرار می گیرد و مرکز یک قطعه چوب را با آن مشخص می کنند.
مزایای استفاده از خط کش تیره دار
بیشتر افرادی که در صنعت نجاری کار می کنند، برای علامت گذاری بر روی سطح چوب از مداد و خط کش استفاده می کنند و این روش دارای دقت بالایی نمی باشد و معمولا با خطا همراه است.
زمانی هم ممکن است که، خط کش کاملا با لبه ی کار دارای تطابق نباشد و یا خطای دید باعث علامت‌گذاری نقطه ی اشتباه بر روی سطح کار شود. توجه داشته باشید که ضخامت مداد هم ممکن است، بسیار کم دقت نقطه ی علامت‌گذاری را کاهش دهد.
این خط کش، به صورت فیزیکی بر روی اندازه ی تعیین شده به وسیله ی کاربر تنظیم می‌شود و علامت گذاری را دقیقا از لبه کار انجام می‌دهد.
دیگر این که، روی سطح چوب علامت بسیار باریک تر و دقیق تر از مداد ایجاد می کند و باعث شده است که در گروه ابزارهای بسیار دقیق قرار بگیرد.
همچنین، شیار نازک ایجاد شده به وسیله ی خط کش تیره دار، محل مناسبی برای قرار دادن ابزار برشی مانند مغار و شروع برش و یا تراشیدن چوب می باشد.
این ابزار، در گارگاه های صنعتی، مشاغل کارگاهی، مشاغل فنی و مهندسی جزء ابزارهای دقیق برای اندازه گیری می باشد و کیفیت کار را بسیار بالا می برد.
مزایای استفاده از خط کش تیره دار در کارگاه نجاری
انواع ابزار لازم برای نجاری
نجاران و مشاغل کارگاهی، برای اندازه گیری و نشانه گذاری برای برش به ابزارهایی دقیق نیاز دارند و در ذیل آن ها را بیان می کنیم:
خط کش چوبی:
برای اندازه گیری و نشانه گذاری برای برش قطعه ی کار مورد استفاده قرار می گیرد و یک ابزار ساده اما بسیار پر کاربرد است. برای علامت گذاری و یا خط کشیدن دارای یک میله ی فولادی نوک تیز است که به خط کش متصل می‌باشد.
خط کش تيره دار:
اين خط کش، برای زمانی که قصد دارید تعدادى قطعه چوب با اندازه هاى مساوى داشته باشید و ترجيحاً براى قطعاتى که کاملاً گونيايى و صاف هستند، دارای کاربرد می باشد و بیشتر براى خط کشى اتصالاتی مانند: فاق و زبانه، کام و زبانه، نيم و نيم و … مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع ابزار لازم برای نجاری و طراحی وسایل چوبی
نقاله مرکب:
این ابزار، بسیار ساده و معمولی می باشد و برای اندازه گيرى و اندازه گذارى زاويه مورد استفاده قرار می گیرد.
گونياى تاشو:
این وسيله برای خط کشى زواياى مختلف در کار صنايع چوبی مورد استفاده قرار می گیرد و به دو صورت کار می کند. یکی این که زاويه ى مورد نظر را به وسيله ى نقاله مشخص می کند و دومین صورت زواياى قطعه ای را عيناً بر روى قطعه اى ديگر منتقل و رسم می کند.
گونياى ساده:
این ابزار، يکى از عمومى ترين ابزارها براى خط کشى و گونيا کردن قطعات چوب تحت زاويه ى قائمه گونياى ساده است.
گونياى فارسى:
تيغه ى این ابزار، نسبت به دسته ى آن تحت زاويه ى ۴۵ درجه ثابت شده است و به وسیله ی آن می توانید، دو زاويه ى مختلف ۴۵ و ۱۳۵ درجه را رسم کنيد.
گونياى مرکب :
اين گونيا دارای وسايل مختلف خط کشى و اندازه گيرى می باشد و به همین دلیل مصارف متعددی دارد و اصلی ترين قسمت آن هم، خط کش فلزى می باشد و شيارى دارد که تمامى وسايل به وسيله ى خار برنجى بر روى آن مستقر مى شود و با آن به کار برده می شود.
ما در این مقاله در مورد خط کش تیره دار صحبت و تمام کاربرد آن را بیان کردیم. با انواع مختلف این خط کش و مزایا و ویژگی های آن آشنا شدید.
