نحوه کار با کولیس دیجیتال

کولیس، یک نوع ابزار همراه با کاربردهای بسیار بالا در صنایع مختلف، برای اندازه گیری دقیق می باشد و دارای سه نوع ساده، ساعتی و دیجیتال هستند.

این ابزار، به وسیله ی خط کش دقیق قرار گرفته بر روی آن، اندازه گیری را به صورت دقیق انجام می دهد و در صنعت تا ۰.۰۱ میلی متر دقت دارد و برای دستیابی به دقت بالاتر در اندازه گیری‌ ها باید از میکرو‌متر یا ریزسنج استفاده کنید.

کولیس، دارای جنسی از فولاد ضد زنگ می باشد و در کارهای مختلف و محیط های متفاوت برای اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد.

اجزای تشکیل دهنده ی این ابزار شامل: خط کش و فک ثابت، ورنیه، پیچ ثابت کننده ورنیه و شاخص عمق سنج می باشد.

کاربرد کولیس

اندازه گیری به وسیله ی مترها، به صورت دقیق نمی باشد و برای اندازه گیری دقیق تر به ابزار دیگری نیاز داریم. کولیس ها، یک وسیله برای اندازه گیری هستند و ابعاد اجسام مختلف را از جهت طول، ضخامت، قطر داخلی و خارجی و عمق با دقت بسیار بالا و در بازه‌ی محدود اندازه گیری می کند.

با توجه به دقت بالای این وسیله ی کاربردی، فک های مختلفی که دارد امکان اندازه گیری های مختلف را فراهم می کند.

آموزش نحوه اندازه گیری با کولیس ساده

استفاده از این ابزار اندازه گیری بسیار آسان و راحت می باشد و قبل از شروع اندازه گیری، ابتدا دهانه ی کولیس را به طور کامل ببندید و از منطبق قرار گرفتن دو فک بر روی همدیگر و عدم وجود شکاف اطمینان حاصل کنید.

در این مرحله، قطعه ‌ی مورد نظر را به صورت دقیق بین فک‌های کولیس قرار دهید و از تماس آن ها با قطعه‌ی مورد نظر اطمینان حاصل کنید. حالا می توانید، پیچ ثابت کننده ی فک را سفت کنید که اندازه تغییر نکند و بعد می توانید به سراغ خواندن کولیس بروید.

دانستن میزان دقت این وسیله بسیار مهم می باشد و این میزان دقت، به راحتی قابل محاسبه می باشد و برای این کار باید ۱ را بر تعداد تقسیمات ورنیه تقسیم کنید.

فرآیند اندازه‌گیری قطر داخلی قطعات هم به این صورت است که، در اندازه گیری قطر داخلی باید فک های مخصوص را درون دهانه ی قطعه ی مورد نظر قرار دهید و اندازه‌ گیری را انجام دهید.

دلیل استفاده از کولیس

دقت متر و چشمان انسان، برای اندازه گیری بسیاری از مکان ها مناسب نمی باشد و کولیس ها وسیله ای هستند که می توانند تا عمق قطعه ۰.۰۰۳ و نه ۰.۰۰۶ یا ۰.۰۰۱ را اندازه گیری کنند.

البته کار کردن با کولیس دیجیتال هم بسیار ساده تر می باشد و خواندن نتیجه ی کار بسیار راحت تر و قابل مشاهده تر است، ولی این نوع کولیس ها گران تر و دقیق تر از کولیس های معمولی هستند.

صفر کردن قبل از اندازه گیری

قبل از انجام هر نوع اندازه گیری، ابتدا باید از صفر بودن کولیس خود مطمئن باشید واگر چنانچه در غیر این صورت باشد، اندازه گیری شما به صورت دقیق انجام نمی شود.

اندازه گیری ابعاد خارجی

برای اندازه گیری ابعاد بیرونی یک جسم باید از فک خارج این ابزار استفاده کنید و از اینکه جسم در موازات فک قرار گرفته باشد اطمینان حاصل کنید، زیرا در غیر این صورت اندازه گیری دقیق نمی باشد.

کاربرانی CNC کار، که یکی از مهم ترین نوع اندازه گیری ها می باشد، باید ضخامت مواد را دقیق به دست بیاورند و برای این کار باید ابزار بسیار دقیقی داشته باشند و از عمود بودن جسم بر فک ها اطمینان حاصل کنند.

اندازه گیری ابعاد درون

برای اندازه گیری ابعاد داخلی یک شی، باید از داخل فک های کولیس استفاده کنید و از عمود بودن جسم بر روی فک ها مطمئن شوید.

عمق سنج

از عمق سنج برای اندازه گیری عمق یک شی استفاده می کنند و برای انجام این کار هم باید از عمود بودن کولیس بر سطح اندازه گیری اطمینان حاصل کنید.

انواع کولیس

کولیس انواع مختلفی دارند که در ذیل به معرفی آنها می پردازیم.

کولیس داخلی – داخل سنج

این نوع از کولیس برای اندازه‌گیری ابعاد داخلی اشیاء مورد استفاده قرار می گیرند و از شاخک های کوتاه این دستگاه برای این منظور استفاده می شود.

کولیس خارجی – خارج سنج

این دسته از کولیس‌ها برای اندازه‌گیری ابعاد خارجی مورد استفاده قرار می گیرند و استفاده از این وسیله دارای قابلیت تکرارپذیری و دقت بالایی می باشد و در اندازه‌گیری ابعاد بزرگ مانند قطر یک لوله ی بزرگ بسیار مفید می‌باشد. شاخک های بلند دستگاه برای این کار استفاده می شود.

کولیس ورنیه

این کولیس، معروف ترین نوع آن می باشد و در بیشتر کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می گیرد.

این محصول، برای اندازه‌گیری قطر داخلی یا خارجی اجسام استفاده می شود و دهانه‌های آن به راحتی ثابت می‌مانند و دارای ۳۰ سانتی‌متر با دقت دو صدم میلی‌متر اندازه‌گیری می باشند. همچنین قابلیت اندازه‌گیری قطر داخلی، قطر خارجی، عمق و گام را دارند.

کولیس عقربه‌ای

کولیس عقربه‌ای بسیار شبیه به کولیس ورنیر می باشد و فقط به جای درجه ‌بندی خطی، یک عقربه برای نمایش طول دارد.

عقربه ی این وسیله، با استفاده از یک چرخ دنده و یک سطح دندانه ‌دار کار و بین ۱۵ سانتی‌متر تا ۳۰ سانتی‌متر را با دقت بین دو صدم میلی‌ متر تا یک هزارم میلی‌متر اندازه‌گیری می کند.

کولیس دیجیتال – رقمی

کولیس دیجیتال آخرین فن آوری می باشد و شبیه به کولیس عقربه ‌ای است و فقط به جای عقربه یک صفحه ی نمایشگر دارد و طول بر روی آن نمایش داده می‌شود.

کمترین دقت این وسیله در حد یک صدم میلی‌متر می باشد و به همین دلیل از دیگر کولیس ها دقیق تر است و طول را در واحدهای مختلف متر، اینچ، فوت و … نمایش می دهد.

یک دکمه صفر هم دارند و در هر نقطه‌ ای می‌توان عدد نمایشگر را صفر کنید و برخی از انواع آن ها به کامپیوتر هم متصل می شوند و می توانید اطلاعات را به صورت مستقیم به یک فایل اکسل انتقال دهید.

کولیس جنی یا پرگاری

این نوع کولیس به دلیل عدم قابلیت اندازه گیری، برای خط انداختن بر روی چوب یا فلز مورد استفاده قرار می گیرد و با استفاده از آن می توانید فواصل را مقایسه کنید و یا اینکه بخشی از فلز را برای برش مشخص کنید.

کولیس فنردار

این نوع کولیس مانند کولیس پرگاری می باشد ولی برای خط انداختن مورد استفاده قرار نمی گیرد، ولی دارای درجه بندی هم نمی باشد و برای اندازه گیری به وسیله ی آن باید از یک خط کش دیگر هم استفاده کنید.

این وسیله، می‌تواند بین ۷ سانتی‌ متر تا ۳۰ سانتی‌متر را اندازه‌گیری کند و در صورت داشتن مهارت، به خوبی می‌توانید از آن استفاده کنید.

همان طور که در این مقاله بیان کردیم، کولیس ابزاری برای اندازه گیری می باشد و کاربرد های بسیار وسیعی در مهندسی، پزشکی و صنایع مختلف دارد.

کولیس ابعاد را به طور مستقیم و با دقت بالا اندازه گیری می کند و نحوه ی خواندن این اندازه ها هم به نوع سنجس کولیس بستگی دارد. این وسیله در مكانيك و نقشه كشي، فاصله ی بین دو طرف یک شیء را اندازه می‌گیرد.