هوا برش و یا برش پلاسما، یکی از متداول ترین روش‌ها برای جوش دادن و یا برش فلزات می باشد و برای انجام این کار از سوخت گاز به همراه اکسیژن استفاده می کنند و به صورت ارزان فلزات را برش می دهند و این گازها درون سیلندر جابه جا می شوند.
برش پلاسما در سال ۱۹۶۰ به وسیله ی جوش پلاسما بوجود آمد و کشف شد، و در سال ۱۹۸۰ به عنوان یک راه حل بسیار سازنده برای برش ورق و صفحات فلزی معرفی شد.
در این روش، از گاز اکسیژن و استیلن استفاده می کنند و اکسیژن دمیده شده با فلز داغ واکنش نشان می‌دهد و اکسید تشکیل می دهد و گرما و حرارت تولید می کند.
این گرمای به وجود آمده، باعث پیوسته شدن عمل برش در قطعه ی کار می‌شود و شعله ی مشعل فقط آغاز برش را ایجاد می‌نماید و دمای مورد نیاز در طی فرآیند تامین می شود.
در واقع زمانی که آهن شروع به اشتعال می‌کند، سریعا به اکسید آهن مایع تبدیل می‌شود و به تدریج به خارج از ناحیه برش جریان پیدا می کند. دقت داشته باشید که مقدار کمی از اکسید آهن بر روی قطعه کار باقی می ماند و به گل خاکستر سخت روی کار تبدیل می شود و با ضربه ی آرام و یا سوهان کاری از قطعه جدا می شود.
چگونگی انجام روش هوا برش و یا پلاسما
یکی از جدیدترین تکنولوژی ها، برش ورق و صفحات فلزی از طریق دستگاه‌های فوق پیشرفته ی موجود در صنایع برشکاری این روش است که امروزه استفاده می‌شود.
به وسیله ی این روش به راحتی می توانید فلزات و مخصوصا فولاد را از راه یک مشعل گازی شکل، برش دهید و در مشعل این مدل برش، گازهای یونیزه شده را با سرعت خیلی زیاد از روزنه کوچک دستگاه عبور می‌دهند و این روش باعث ایجاد یک قوس الکتریکی، تبدیل گاز به پلاسما و در نهایت نیز از طریق گرمای ایجاد شده باعث ذوب و برش فلزات می‌شود.
این برش بر روی انواع فلز رسانا، فولاد نرم، آلومینیوم، استنلس استیل و … مورد استفاده قرار می گیرد و البته که برای فولاد بسیار مناسب می باشد و برای فلزات غیر آهنی حد اکثر عمق برش یک اینچ می‌باشد.
کارگر در حال کار با هوا برش به صورت دستی در حال برش فلز
تجهیزات دستگاه هوا برش
تجهیزات دستگاه هوا برش به شرح ذیل می باشد:
- رگلاتور
- شلنگ گاز
- شیر یک طرفه
- مشعل
- کپسول اکسیژن
- سر پیک جوشکاری
انواع شعله هوا برش
این دستگاه با استفاده از تولید حرارت، قطعه ی کار را برش می دهند و این حرارت دارای درجه های متفاوت می باشد و در ذیل بیان می کنیم:
- شعله با مقدار گاز زیاد: وقتی مقدار استیلن نسبت به اکسیژن بیشتر شود، شعله هم بیشتر می شود.
- شعله خنثی: دارای اکسیژن و استیلن برابر می باشند.
- شعله اکساینده: در این حالت مقدار اکسیژن نسبت به استیلن بیشتر می باشد.
استفاده از روش هوابرش برای برش فلزات مناسب
از این روش برای فلزاتی با ضخامت ۰/۵ تا ۲۵ میلی متر مانند ورق سیاه، گالوانیزه، استنلس استیل مورد استفاده قرار می گیرد.
دستگاه برش پلاسما
مزیت استفاده از روش هوا برش
استفاده از این روش دارای مزیت هایی می باشد و در ذیل آن ها را بیان می کنیم:
- استفاده از این روش دارای هزینه ی پایینی می باشد.
- استفاده از این روش به به برق در حین انجام کار نیاز ندارد.
- دارای حمل و نقل آسان تجهیزات می باشد.
معایب استفاده از هوابرش و یا پلاسما
البته که استفاده از هر روشی دارای مزایا و معایب مختلفی می باشد و در ذیل معایب استفاده از این روش را بیان می کنیم:
استفاده از این روش، دارای سرعت کار پایینی می باشد.
این روش دارای دقت پایینی می باشد.
انواع استفاده از دستگاه هوابرش و یا پلاسما
این روش، برای فلزات غیر آهنی و فولاد با ضخامت های کمتر از ۲.۵ سانتی متر بسیار مناسب می باشد و در در این روش کاربر باید با دقت سرعت برش را کنترل کند تا فرآیند اکسید شدن به درستی انجام شود. مزیت استفاده از این روش، بیشتر در فرآیندهای ظریف مانند تور سیمی قابل رویت می باشد و در مقایسه با برش مکانیکی، برش پلاسما معمولاً سریع تر است و به راحتی در برش های غیر خطی قابل استفاده می باشد.
دستگاه برش پلاسما در حال کار کردن
محدودیت های استفاده از برش پلاسما
- در این روش ورقات و صفحات نازک را با کیفیتی که برش لیزری ایجاد می کند نمی توانید برش دهید.
- از این روش در برشکاری زیر آب نمی توانید استفاده کنید.
- این روش دارای مصرف برق بالایی می باشد.
- نسبت به برش لیزر کیفیت پایین تری دارد.
- این روش، پرهزینه و دارای تعمیر سخت، نگهداری و مشکلات در تعویض قطعات دستگاه می باشد.
- یکی دیگر از محدودیت ها، گازهای خطرناکی متصاعد شده می باشد.
- این روش امواج صوتی خارج از محدوده شنوایی انسان تولید می کند که بسیار مضر می باشد.
- برای برش فلزات با ضخامت بالا نیاز به پلاسماهایی می باشد که تهیه ی آن ها قیمت و هزینه بالایی دارد.
- نازل و الکترود در این روش هم بسیار گران است.
مزایای استفاده از روش برش پلاسما
- دارای قابلیت برش همه ی مواد رسانای الکتریکی را دارد.
- دارای قابلیت برش آلیاژهای محکم فولاد و آلومینیوم به صورت مقطعی و کامل می باشد.
- دارای عملکرد خوبی در برش فولاد با ضخامت‌های کم می باشد.
- فولادهای بسیار محکم را با گرمای ورودی کمتری برش می‌دهد.
- دارای سرعت بسیار بالایی نسبت به سایر دستگاه ها می باشد.
- دارای قابلیت اتصال به دستگاه CNC برای انجام برش به صورت اتوماتیک می باشد.
- البته که برخی از مدل های این ابزار دارای امکان برش در زیر آب و استفاده در تأسیسات دریایی می باشد.
- دارای کیفیت لبه‌های برش بالا می باشد و می‌توانیم لبه‌هایی با کیفیت بالا و براق داشته باشیم.
مردی در حال برش با مشعل
معایب برش پلاسما
با توجه به مزیت هایی که در بالا ذکر کردیم، بهتر است با خیال راحت از این دستگاه استفاده کنید و از کیفیت بالای برش آن لذت ببرید و فلزات مورد نظر خود را برش دهید.
تفاوت در تعمیر و نگه داری هوابرش و پلاسما
هوا برش: دارای تعمیر و نگه داری دستگاه های CNC برش شعله آسان می باشد.
برش پلاسما: برای تعمیر به افراد متخصص نیاز می باشد.
نکات ایمنی حین استفاده از برش پلاسما
هنگام استفاده از برش پلاسما همانند دیگر دستگاه‌ها به دلیل پراکنده شدن جرقه و مواد مذاب در هوا باید از موارد ایمنی پیروی کنید تا آسیبی به کاربران وارد نشود:
- در زمان استفاده از دستگاه برش پلاسما از عینک محافظ چشم و صورت استفاده کنید و برای محافظت از شبکیه چشمتان بهتر است که عینکتان مات شماره ۶ یا حتی تیره تر نیز باشد.
- برای جلوگیری از سوختگی ناشی از ذوب فلزات و جرقه،لباس مخصوص جوشکاری، دستکش چرمی و پیشبند الزامی می باشد.
- از کفش کار با پوشش فلزی برای حفاظت انگشتان و کلاه ایمنی استفاده کنید.
- یک وسیله ی اطفاء حریق مانند کپسول آتش نشانی همیشه نزدیک محل کارتان باشد و تمامی اشیا قابل احتراق را دورتر از شعاع ۱۰ متری دستگاه قرار دهید.
- دقت داشته باشید که هیچ وقت، در یک مکان در بسته و یا کوچک عملیات برش را انجام ندهید.
