سوهان، یک ابزار برای از بین بردن مقدار بسیار کم و ظریف از یک قطعه می باشد و همچنین برای نرم کردن، تیز کردن، صاف و تمیز کردن بیشتر سطوح استفاده می‌شود.
این وسیله ی کاربردی، دارای یک دسته می باشد و با دستگیره ی چوبی و یا پلاستیکی پوشیده می شود و همچنین دارای یک بدنه ی دارای آج است.
معمولا انواع سوهان را از جنس فولاد می سازند و دارای اشکال مختلفی مانند: مستطیل، مثلث و دایره می باشد و اینکه، ممکن است یک یا هر دو روی آن دارای آج باشد و یا نوع آج آن در هر دو طرف دارای تفاوت باشد.
همانطور که مشخص می باشد، سوهان های ریزتر برای کارهای ظریف تر مورد استفاده قرار می گیرد و به همین دلیل دارای آج های ریزتر و ظریف تری می باشند و و بر عکس، سوهان های فلزی با نوک الماسه و سیلیسیم کاربید برای تراشیدن مواد سخت‌تری مانند سرامیک مناسب می باشد.
تاریخچه استفاده از سوهان:
انسان ها، قبل از تاریخ نیز به وسیله ی ساییدن سنگ ها کار سوهان را انجام می دادند و سوهان فلزی و به شکل تقریبا امروزی آن، دارای قدمتی نزدیک به ۳۰۰۰ سال می باشد. سوهان های معمولی فلزی از قرن ۱۱ میلادی تا امروز، دارای چندان تغییری نمی باشد و از آن زمان به همین شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سوهان دارای زبری و نرمی می باشد و این میزان در یک سانتی متر طول تقسیم شده است و هر چقدر که حجم باربرداری و تراشیدن بیشتر باشد، از سوهان و چوب ساب خشن و هر چقدر حجم باربرداری و تراشیدن کمتر باشد از سوهان و چوب ساب ظریف استفاده می کنیم.
سوهان
نکات مهم برای استفاده از سوهان:
- در زمان استفاده، ممکن است که تراشه و یا براده های چوب در بین آج های سوهان گیر کرده باشد و در این حالت سوهان بر روی سطح مورد نظر، سر می خورد و برای رفع این مشکل با برس مویی سوهان و چوب ساب را تمیز کنید.
- در بعضی موارد، چوب‌ها دارای مواد صمغی و روغنی می باشند و برای رفع این مشکل سوهان و چوب ساب را داخل آب جوش یا در معرض بخار آب قرار دهید تا پاک شود و بعد با برس مویی همه ی ذرات را از بین ببرید.
- برای جلوگیری از زنگ زدن سوهان، یک تکه پارچه را به گازوئیل یا نفت آغشته کنید و به آن بزنید.
- این ابزار را مانند مغار در کیف نگه دارید و در کشو و یا جعبه ابزار بر روی هم دیگر قرار ندهید، زیرا آج های آن از بین می رود.
- بر اساس نوع کاری که می خواهید انجام دهید، سوهان خود را انتخاب کنید و بعد قطعه ی مورد استفاده را به میز کار محکم کنید.
سوهان
انواع سوهان و کاربرد آن ها:
این ابزار، در کارگاه های بزرگ و کوچک و یا منازل استفاده می شود و برای صیقلی و هموار کردن سطوح، کنده کاری و برش مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از کارهان مهم برای نجاری و منبت کاری می باشد و به همین دلیل دارای انواع مختلفی می باشد:
- سوهان نیم گرد: برای پرداخت و براده برداری قطعات مبلمانی که محدب و مقعر هستند مورد استفاده قرار می گیرد. دارای دو سطح صاف و نیم دایره ای آج دار می باشد و معمولاً از دسته به سمت نوک به طرح مخروطی است و برای شکل دادن به سطوح نیز استفاده می شود.
- سوهان تخت: برای پرداخت و براده برداری قطعات مسطح مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از پر کاربرد ترین، معمول ترین و رایج ترین نوع آن می باشد و ممکن است برحسب زبری یا نرمی آج و یک طرفه یا دو طرفه بودن آن به انواع متفاوتی تقسیم شود و هرکدام هم دارای کاربرد خاص خود می باشند.
- سوهان گرد: برای ساییدن، پرداخت و گشاد کردن سوراخ‌های گرد و بیضی، شیارهای قوس دار و … مورد استفاده قرار می گیرد و به شکل استوانه ای می باشد و برای سوهان کاری، براده برداری، صیقلی کردن، فرم دهی و پرداخت در سطوح مدور و داخل برش ها و حفره های دایره ای شکل مثلا، سوراخ به وجود آمده به وسیله ی دریل استفاده می شود.
- سوهان دم موشی یا قاشقی: برای بیشتر قوس‌های داخلی و خارجی، پیکرتراشی و منبت کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- سوهان سه گوش و چهار گوش: برای تیز کردن دندانه ی تیغه اره و فرم دادن شیارهای کنگره‌ای و مثلث شکل مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی، این ابزار برای فرم دادن و پرداخت گوشه‌ها، کنج‌ها، زاویه‌های تیز و کار در فضای بسته و محدود، شیاره های کنگره و مثلثی شکل، تیز کردن دندانه ی تیغ اره استفاده می شود و معمولا از فولاد سخت کاری شده تولید شده است. از سوهان چهار گوش هم برای سوهان کاری و براده برداری سوراخ های چهار گوش یا شیارهایی که دارای زاویه ی قائمه می باشند مورد استفاده قرار می گیرد.
- سوهان رنده‌ای: برای پرداخت سطوح بزرگ مانند روی الواری مورد استفاده قرار می گیرد و به این نکته توجه داشته باشید که در زمان استفاده ی باربرداری، خرده های چوب داخل آج ها باقی نمی ماند و از بین عاج ها که خالی می باشد به بیرون ریخته می شود و به راحتی و خیلی سریع می توانید کار سوهان کشی را انجام دهید.
- سوهان مویی: این سوهان، بسیار کوچک و نازک تر ازسوهان های معمولی می باشد و برای انجام کارهای ظریف و دقیق مورد استفاده قرار می گیرد.
- سوهان دنده: این سوهان بر اساس دنده های پیچ می باشد و برای تمیز کردن، از بین بردن زنگ و حذف زایده های ایجاد شده روی دندانه های پیچ مورد استفاده قرار می گیرد.
مغار
مغار:
یکی از مهم ترین ابزار برای صنایع چوب، منبت، خراطی و… می باشد و برای کنده کاری و ایجاد طرح و نقش بر روی سطح چوب مورد استفاده قرار می گیرد.
دارای یک تیغه ی فولادی تیز و یک دسته ی چوبی و یا پلاستیکی می باشد و بر اساس شکل تیغه دارای انواع مختلفی در ابعاد مختلف می باشد و هر کدام دارای کاربرد خاص خود است. در ذیل نام انواع مغار را ذکر می کنیم:
- تخت
- نیم باز
- گلویی
- شفره
- چاقویی
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا، با انواع سوهان و کاربرد هر کدام آشنا شده اید و برای تهیه ی هر کدام از آن ها با توجه به نیاز خود و کاربرد آن ها دارای اطلاعات کافی هستید و دیگر متوجه شده اید که هر کدام از سوهان های موجود در بازار برای انجام کدام کار می باشد.
